KONVENTA EUROPIANE “PËR STATUSIN LIGJOR TË PUNËTORËVE MIGRANTË”
Neni 11
Pagimi i shpenzime të detyrueshme për mbajtjen e personave në ngarkim
1. Statusi i punëtorëve migrantë nuk do të përplaset me detyrimin e punëtorit migrant për pagimin e shpenzimeve për kujdesin apo mbajtjen e personave të tjerë në shtetin e origjinës, që burojnë nga lidhjet familjare farefisnore, martesore apo të ngjashme, përfshi këtu edhe detyrimin për mbajtjen e një fëmije të jashtëligjshëm.
2. Çdonjëra nga palët kontraktuese do të ndërmarrë hapat e nevojshëm për të siguruar pagimin e këtyre detyrimeve duke iu përshtatur sa më shumë të jetë e mundur formës së miratuar nga Këshilli i Ministrave të Këshillit të Evropës.
3. Brenda mundësive të veta, çdonjëra nga palët kontraktuese do të ndërmarrë hapa për të caktuar një autoritet të vetëm për të pranuar dhe shpërndarë aplikimet për pagimin e shpenzimeve të përcaktuara në paragrafin 1 më lart.
4. Ky nen nuk do të ketë pasoja mbi marrëveshjet ekzistuese apo të ardhshme dypalëshe apo shumëpalëshe.
Neni 12
Bashkimi familjar
1. Bashkëshorti/ja i punëtorit migrant të punësuar ligjërisht në territorin e njërës palë kontraktuese dhe fëmijët e pamartuar që konsiderohen të mitur nga legjislacioni përkatës i shtetit pritës, në varësi të punëtorit migrant, kanë të drejtë të bashkohen me punëtorin migrant në territorin e palës kontraktuese, me kusht që kjo e fundit të ketë mundësi strehimi për familjen me kushte të njëjta me ato të punëtoreve vendas në zonën ku punëtori migrant është i punësuar, sipas dispozitave që përcakton kjo Konventë dhe në përputhje me procedurën e pranimit të përcaktuar nga legjislacioni përkatës apo nga marrëveshjet ndërkombëtare. Çdo palë kontraktuese mund ta kushtëzojë dhënien e autorizimit me një periudhë pritjeje që nuk duhet të jetë më e gjatë se 12 muaj.
2. Çdo shtet mundet që në çdo kohë, me anën e një deklarate drejtuar Sekretarit të Përgjithshëm të Këshillit të Europës, e cila hyn në fuqi një muaj pas datës së marrjes prej tij, t’i referohet paragrafit 1 në lidhje me bashkimin familjar të kushtëzuar nga mjetet e mjaftueshme të punëtorit migrant për të plotësuar nevojat e familjes së tij.
3. Çdo shtet mundet që në çdo kohë, me anën e një deklarate drejtuar Sekretarit të Përgjithshëm të Këshillit të Europës e cila hyn në fuqi një muaj pas datës së marrjes prej tij, të tërhiqet përkohësisht nga detyrimi për dhënien e autorizimit që përcakton paragrafi 1, për një ose disa pjesë të territorit që do të përcaktohen në atë deklaratë, me kusht që këto masa të mos krijojnë përplasje me detyrimet që rrjedhin prej instrumenteve të tjera ndërkombëtare. Deklarata do të përmbajë arsyet e veçanta të tërheqjes nga detyrimi, arsye që lidhen me kapacitetin pritës.
4. Çdo shtet që ndërmerr masën e tërheqjes nga detyrimi do të informojë Sekretarin e Përgjithshëm të Këshillit të Europës për masat që ka marrë dhe do të sigurojë që këto masa të bëhen sa më shpejt publike. Ai gjithashtu do të informojë Sekretarin e Përgjithshëm të Këshillit të Europës kur këto masa nuk zbatohen më dhe kushtet e Konventës nisin sërish të zbatohen plotësisht.
5. Tërheqja nga detyrimi nuk do të zbatohet, si rregull, për kërkesat për bashkim familjar që u janë bërë autoriteteve përkatëse përpara deklaratës së adresuar te Sekretari i Përgjithshëm nga punëtorët migrantë të vendosur tashmë në pjesën e territorit për të cilën bëhet fjalë.
Neni 14
Parakualifikimi, shkollimi, kualifikimi gjuhësor, kualifikimi dhe rikualifikimi professional
1. Punëtorët migrantë dhe pjesëtarët e familjeve të tyre të pranuar zyrtarisht në territorin e një pale kontraktuese do të kryejnë, mbi të njëjtën bazë dhe në të njëjtat kushte me ato të punëtorëve vendas, arsimin e përgjithshëm dhe kualifikimin dhe rikualifikim profesional dhe do të kenë mundësinë të ndjekin arsimin në një nivel më të lartë në përputhje me rregullat e përgjithshme që rregullojnë pranimin në institucionet përkatëse të shteteve pritëse.
2. Për të nxitur futjen në shkolla të përgjithshme dhe profesionale dhe në qendrat e kualifikimit profesional, shteti pritës do të lehtësojë mësimin e gjuhës së tij ose, nëse atje përdoren disa gjuhë, njërën prej gjuhëve për punëtorët migrantë dhe pjesëtarët e familjeve të tyre.
3. Për zbatimin e paragrafëve 1 dhe 2 të përcaktuar më lart, e drejta e shkollimit do të lihet në kompetencën e secilës palë kontraktuese, e cila do të bëjë për përpjekjet për t’u mundësuar fëmijëve të punëtorëve migrantë të cilët jetojnë me familjet e tyre në shtetin pritës- në përputhje me masat e përcaktuara nga neni 12 i kësaj Konvente – të njëjtat lehtësira si edhe vendasve.
4. Kualifikimet e mëparshme të punëtorit si diplomat dhe kualifikimet profesionale të marra në shtetin e origjinës do të njihen nga çdo palë kontraktuese në përputhje me marrëveshjet dypalëshe apo shumëpalëshe.
5. Palët kontraktuese, duke vepruar në bashkëpunim të ngushtë, do të përpiqen për të siguruar që skemat e trajnimit dhe ritrajnimit profesional, brenda kontekstit të këtij neni, të plotësojnë sa më shumë të jetë e mundur nevojat e punëtorëve migrantë duke konsideruar kthimin e tyre në shtetin e origjinës.
Neni 15
Mësimi i gjuhës amtare të punëtorit migrant
Palët kontraktuese do të ndërmarrin veprime në bazë marrëveshjesh të përbashkëta për të mundësuar, sa më shumë që të jetë e mundur, kurse të veçanta për fëmijët e punëtorëve migrantë për mësimin e gjuhës amtare për të lehtësuar kthimin e tyre në shtetin e origjinës.
Neni 30
Kthimi
1.Çdonjëra palë kontraktuese do të marrë masat e duhura, për aq sa është e mundur, për të ndihmuar punëtorët migrantë dhe familjet e tyre në rastin e kthimit të tyre në shtetin e origjinës dhe në veçanti masat që lidhen me paragrafët 2 dhe 3 të nenit 7 të kësaj Konvente. Marrja e masave për ndihmë financiare është e drejtë e secilës palë kontraktuese.
2. Për të bërë të mundur që punëtorët migrantë të vihen në dijeni para se të ndërmarrin udhëtimin e kthimit për kushtet në të cilat do të mund të risistemohen në shtetin e origjinës, ky shtet do të komunikojë me shtetin pritës, i cili do të vërë në dispozicion të atyre që kërkojnë, informacione që në veçanti kanë të bëjnë me:
– mundësitë dhe kushtet e punësimit në shtetin e origjinës;
– ndihmën financiare që jepet për riintegrim ekonomik;
– ruajtjen e të drejtave të sigurimeve shoqërore që kanë përfituar jashtë shtetit;
– hapat që duhen ndërmarrë për te lehtësuar akomodimin e tyre;
– njohjen e kualifikimeve profesionale që janë marrë jashtë shtetit dhe provimet që duhen dhënë për të siguruar njohjen e tyre zyrtare;
– njohjen e kualifikimeve arsimore, që fëmijët e punëtorëve migrantë të mund të pranohen në shkollë pa u ulur në nivel.
[1] Republika e Shqipërisë e ka ratifikuar Konventën me ligjin nr. 9555, dt. 8.6.2006, botuar në Fletore Zyrtare nr. 69, dt.6 Korrik 2006, fq. 1956